ରାଜ୍ୟରେ କୁମ୍ଭୀର ସଂରକ୍ଷଣକୁ ପୂରିଛି୫୦ ବର୍ଷ ।କେଉଁଠି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି କେଉଁ ପ୍ରଜାତି କୁମ୍ଭୀର
ରାଜ୍ୟରେ କୁମ୍ଭୀର ସଂରକ୍ଷଣକୁ ୫୦ ବର୍ଷ ପୂରିଛି । ଏନେଇ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।୧୯୬୦ ଦଶକରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ କ୍ରୋକୋଡାଇଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଓଡ଼ିଶା ଭାରତର ଏକମାତ୍ର ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କରିଛି । ଯେଉଁଠାରେ ତିନି ପ୍ରକାରର କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜାତି ଜଙ୍ଗଲରେ ରହିଆସିଛି । ଯାହା ଭାରତରେ ଓଡିଶା ହେଉଛି ଏକ ମାତ୍ର ରାଜ୍ୟ । ଆଗାମୀ ୫୦ ବର୍ଷର ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ପାଳନ କରୁଥିବା ସମୟରେ, ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରକୃତିର କିପରି ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିପାରିବ ସେନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି ବିଭାଗ।ଭାରତୀୟ କୁମ୍ଭୀରମାନେ ସରୀସୃପ ପ୍ରଜାତିର ଅଟନ୍ତି । ଏହାକୁ ୩ଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ । ସେମାନେ ହେଲେ ଲୁଣିଆ କୁମ୍ଭୀର (Saltwater crocodile),ଘଡ଼ିଆଳ କୁମ୍ଭୀର (Gharial crocodile) ଏବଂ ମୁଗର୍ସ (Muggers crocodile)। ସଲ୍ଟ ୱାଟର କୁମ୍ଭୀର ସାଧାରଣତଃ ଭାରତର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳ ଏବଂ ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବର ଦ୍ବୀପପୁଞ୍ଜରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ମୁଗର୍ସ କୁମ୍ଭୀର ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ନଦୀ ଏବଂ ହ୍ରଦରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ଏହା ସମେତ ଭାରତରେ କେବଳ ଓଡ଼ିଶାର ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ଏଠାକାର ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ପରିବେଶ ଧଳା କୁମ୍ଭୀରଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ।
